O Xurxo...

 T. Hermida (relato)

Andar ás piñas... lembro que con sete ou oito anos, nos días de escola, este era un bo choio para gañar catro pesos. A miña prima e máis eu iamos ás piñas para siña Ofelia polo monte do Freixo arriba. Toda unha tarde para arrepañar tres sacos delas. Ó voltar dábanos un peso por saco e un bocadillo de chocolate a cada quen. Cando menos tiñamos para caramelos o domingo, ou para meter no peto se as nosas nais nos roían os miolos con aquelo de aforrar. Pero ben contentos que iamos.

O Xurxo tamén empezou andando ás piñas. Era moreno coma un chamizo. Tiña o pescozo curto, os ollos grandes e a boca algo torta. Os veciños dicían que lle quedara así dun ataque de meninxite cando era cativo. Pero era espabilado coma un raio.

O Xurxo non tiña pai. Morréralle ó pouco de nacer el. Nunca o lembrou. Por iso era para os da aldea “o fillo da viuva”. Seu avó saíra da casa unha noite, como quen vai a por celtas á taberna do Chasco, e nunca voltou. Disque marchou para as Américas.Os vellos da quinta contaban que voltara a facer vida en Venezuela, onde casara de segundas cunha mulata. “O que hai que ver -refunfuñaba siña Ofelia-, ese porco por alá adiante e a pobre da muller, velliña como é, aínda anda apoucada polas leiras. Non sei como ajuantou coa vida e con ese demo”.

O Xurxo deixou a escola ós doce anos. Eu penso que prefería andar ás piñas. Era tan bo nese choio que arrepañaba ata cinco sacos nunha tarde. Eso eran, polo menos, cinco pesos é, con sorte, un bocadillo de chocolate. E sentáballe coma Deus na barriga. ¡Estaba cheo de comer patacas fritas con cebola tódalas noites!

Don Eleuterio, "O Xuruxano", era un home moi ben visto na aldea. Lembro o seu bigote tan ben posto e o seu pelo negro peiteado para atrás e sempre brilante, “nin que llo lambera a pocha tódalas mañáns” soía dicir siña Ofelia. Polo demais era un tipo xa entrado en anos, alto e cunha boa barriga. Tiña un Mercedes, desos traídos de Alemaña, boa casa e sobrábanlle os cartos, ou cando menos así o comentaban na taberna -e alí sempre se enteran de todo-. Dime a miña nai que don Eleuterio deu quince mil pesos para refacer a capela de San Andrés, o que daquela era moitos cartos. Por eso lle puxeron unha placa de mármore na igrexiña, que aínda se conserva hoxe, e que rememora tan xeneroso xesto coa parroquia.

Don Eleuterio chegou un día pola porta do Xurxo ofrecéndolle traballo. “Vexo que tes bo lombo e sei que eres de fiar -díxolle-. Podo ter un bo choio para ti de cando en vez: por cada ocasión que veñas douche cen pesos na man, e se as cousas marchan e véxote con janas, aínda poderá caírche aljunha propiniña a fin de mes”.

E así empezou o Xurxo a descargar tabaco que traían dende o praia do Facho ata o monte do Freixo. E alí, por aqueles camiños polos que un día andivemos xuntos ás piñas, choiaba agora o Xurxo para Don Eleuterio.

¡Cen pesos por faena! Aquelo sí que eran cartos. ¡Menudo choio!. 

Don Eleuterio adiantoulle algúns pesos, e co que xa o Xurxo aforrara comprou unha mobilette encarnada. ¡Moi pancho andaba naqueles días!. Quería semellar un mozo feito e dereito diante das rapazas do noso tempo. Subíanse con el na moto e pasábanno a tope. Nós escachabámonos de risa cada vez que o aire lle levantaba as saias a unha delas. Penso que ás rapazas gustáballes máis a mobilette que o Xurxo.

A el dáballe por apretar o corno e correr coma un demo naqueles días de xullo Por primeira vez, montado na sua mobilette, dáballe velocidade á vida... Demasiada.

Catro días despois o Xurxo baixaba a tope pola estreita estrada da aldea, serpenteando entre os buracos do asfalto e tumbándose, como lle empezara a coller o gusto. Pero na curva da Bouzada abríuse damasiado e deuse de cheo contra o camión do Violo que subía pola costa. Fendeu a testa contra o remolque.

O Xurxo morreu no acto. Non levaba casco. Claro que, daquela, aínda Tráfico non poñía anuncios en televisión de que era obrigatorio levar casco. Claro que, os mortos na estrada da aldea non debían importarlle ós de arriba, e Tráfico aínda non publicaba estadísticas de mortos por non levar casco. O Xurxo non foi nin un número, lástima.

A verdade é que penso que non tivo sorte. Deulle moita velocidade á vida e non agardou a ver os anuncios do casco en televisión, nin a que Tráfico publicara estadísticas.

... Aínda non sei por que demo o Xurxo non seguíu andando ás piñas.        

oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo           

                     

NOTA: Relato escrito en 1995, baseado nun feito real, o dun amigo que con 16 anos finou de accidente de tráfico cando a coa súa mobilette encarnada petou contra un camión. Foron días moi duros de infancia.